خودکار قرمز را کنار بگذارید؛ با فیروزه‌ای نمره بدهید

مرجع: Daily Mail و European Journal of Social Psychology

تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۳۹۵

مدت مطالعه: حدود ۴ دقیقه

پژوهش‌ها نشان می‌دهند تصحیح برگه‌های امتحانی و تکالیف با قلم قرمز باعث ایجاد احساسات منفی در یادگیرندگان است و به همین دلیل آموزش‌گران باید استفاده از آن را کنار بگذارند و از رنگ‌هایی مانند آبی، سبز یا صورتی استفاده کنند که بار عاطفی کمتری دارند.

روان‌شناسان و پژوهش‌گران دانشگاه کلرادو در جریان پژوهشی جامع احساسات دانش‌آموزان به هنگام مواجهه با دو رنگ قرمز و آبی بر برگه امتحانی‌شان را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که دانش‌آموزان وقتی رنگ قرمز را بر برگه امتحانی‌شان می‌بینند احساس می‌کنند پاسخ‌هایشان با سخت‌گیری بیشتری ارزیابی و نمره داده شده است. این احساس در مواجهه‌ی آن‌ها با رنگ آبی بر برگه‌ی امتحانی‌شان به مراتب کمتر بود و آن را نشان بی‌طرفی معلم قلمداد می‌کردند. 

ریچارد دوکز (Richard Dukes) و هِدر آلبانِسی (Heather Albanesi)، استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه کلرادو که سرپرستی این پژوهش را بر عهده داشتند می‌گویند: ارزیابی و نمره دادن به دانش‌آموزان با خودکار قرمز نه‌تنها باعث ایجاد نگرانی و ناراحتی در دانش‌آموزان می‌شود که رابطه‌ی معلم-دانش‌آموز و به دنبال آن فرآیند یادگیری را تضعیف می‌کند.

رنگ قرمز در فرهنگ‌های مختلف بازتاب دو دسته عواطف و احساسات متناقض است؛ هم برای نشان دادن احساساتی چون هشدار، ممنوعیت، احتیاط، خشم، اشتباه کردن و خجالت به کار می‌رود و هم برای بیان عواطف برآمده از عشق. نقطه‌ی مشترک آن‌ها این است که در دسته‌ی احساسات شدید و عمیق قرار می‌گیرند. 

پژوهش‌گران دانشگاه کلرادو می‌گویند رنگ قرمز اثری مثل فریاد کشیدن دارد و با بار عاطفی قوی‌ای که دارد، حامل پیام‌هایی فاقد بار آموزشی به یادگیرنده است، پیام‌هایی که خود معلم‌ها هم  قاعدتاً نمی‌خواهند به شاگردان‌شان انتقال دهند.

پژوهش دیگری با عنوان «قلم قوی‌تر از کلام است» که سال ۲۰۱۰ توسط پژوهش‌گرانی از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، دانشگاه ترافت و آکادمی فیلیپ اِکستِر انجام شد، نشان می‌دهد که رنگ قرمز بر ذهن معلم هم تأثیر منفی می‌گذارد. در این تحقیق از دانشجویان دانشگاه‌های مختلف خواسته شد تکالیف گروهی از  دانش‌آموزان را با دو رنگ آبی و قرمز تصحیح کنند. نتایج حاکی از این بود که تصحیح‌کنندگان با قلم قرمز، نسبت به گروه دیگر سخت‌گیری بیشتری در غلط گرفتن و نمره دادن به تکالیف دانش‌آموزان به خرج دادند. 

بر اساس این پژوهش‌ها رنگ فیروزه‌ای برای بازخورد دادن به دانش‌آموزان بهتر از قرمز، آبی و سبز است. فیروزه‌ای برانگیزاننده‌ی احساسات مثبت است و با عواطف برآمده از تماشای آسمان و اقیانوس مقایسه می‌شود.

پژوهش‌گران دانشگاه کلرادو تأکید می‌کنند انتخاب رنگ برای نمره دادن لزوماً بر نمره‌ای که معلم به شاگرد می‌دهد تأثیری ندارد اما از آن‌جا که رابطه‌ی میان معلم و شاگرد حول محور نمره دادن بسیار حساس است و بخشی از درک دانش‌آموز درباره‌ی خودش بر اساس ارزیابی معلم از او شکل می‌گیرد، پیشنهاد می‌شود احتیاط‌های لازم در این زمینه در نظر گرفته شود. 

از دیگر پیامدهای استفاده از رنگ قرمز برای تصحیح تکالیف دانش‌آموزان که در این پژوهش‌ها به آن اشاره شده این است که  دانش‌آموزی که نمره‌ی پایینی کسب کرده به دلیل جلب توجه هم‌کلاسی‌ها به اشتباه‌هایی که به رنگ قرمز در برگه‌اش برجسته شده به سرعت آن را از دیگران پنهان می‌کند و در قیاس با زمانی که از رنگ‌های دیگر برای نشان‌گذاری غلط‌هایش استفاده شده، ترس بیشتری برای رجوع مجدد به برگه‌اش دارد.