معلم‌های به یادماندنی چه ویژگی‌هایی دارند؟

مرجع: این مطلب بر اساس پاسخ شرکت‌کنندگان دوره‌های مختلف افروز به سؤالی با همین عنوان در دوره‌های مختلف مدرسه تهیه شده است.

تاریخ انتشار: ۱۲ آذر ۱۳۹۴

مدت مطالعه: حدود ۴ دقیقه

معلم‌های به‌یادماندنی؛ آن‌ها که یاد و خاطره‌شان تا سال‌ها، بلکه تا همیشه، در خیال آدم باقی می‌ماند؛ معلم‌هایی که منشاء تغییرهای بزرگ در زندگی شاگردان‌شان هستند، این معلم‌ها چه ویژگی‌هایی دارند؟ چه‌طور رفتار می‌کنند که گذر ماه‌ها و سال‌ها خاطره‌شان را از ذهن شاگردان محو نمی‌کند؟ چه‌چیزهایی آن‌ها را از باقی معلم‌ها متمایز می‌کند؟ چه‌طور می‌شود که چنان روشن و درخشان به خاطرشان داریم، انگار همین دیروز پای درس و کلاس‌شان نشسته بودیم؟ 

این پرسش‌ها را در دوره‌های مختلف افروز از معلم‌ها پرسیدیم و از آن‌ها خواستیم حالا که در کسوت معلم در کلاس درس حاضر می‌شوند، به یادماندنی‌ترین آموزگار خود را به یاد بیاورند و به این فکر کنند که چه ویژگی و رفتاری او را از باقی معلم‌های زندگی‌شان متمایز می‌کرد. ۳۴ موردی که می‌خوانید چکیده‌ی پاسخ‌ افروزی‌ها به سؤال‌ ما درباره‌ی «معلم‌های به‌یادماندنی» است. 

۱- دانش‌آموزان را کنترل نمی‌کنند.

۲- یاد می‌دهند و از دانش‌آموزان یاد می‌گیرند.

۳- همه‌چیزدان و علامه دهر نیستند.

۴- از بیان اینکه جواب سؤالی را نمی‌دانند، هراسی ندارند.

۵- به روش‌های قدیمی و آزموده‌شده نمی‌چسبند.

۶- به کتاب‌ درسی بسنده نمی‌کنند؛ از کتاب شروع می‌کنند و از آن فراتر می‌روند.

۷- به دانش‌آموزان به عنوان شرکای آموزشی نگاه می‌کنند. 

۸- به جای سخنرانی دانش‌آموزان را با موضوع درس درگیر می‌کنند.

۹- به دنبال «دانش‌آموز ایده‌آل» و حرف‌گوش‌کن نیستند.

۱۰- برای هر دانش‌آموز شیوه‌ای منحصربه‌فرد دارند.

۱۱- از برچسب‌هایی مثل زرنگ‌ها، باهوش‌ها، تنبل‌ها، درس‌نخوان‌ها فراری‌اند.

۱۲- بچه‌ها را با هم مقایسه نمی‌کنند.

۱۳- فکرها، ابتکارها و آرزوهای دانش‌آموزانش را به رسمیت می‌شناسد. 

۱۴- آسان‌یاب و در دسترس‌اند؛ بچه‌ها به راحتی می‌توانند به آن‌ها نزدیک شوند، با آن‌ها دوست شوند و صحبت کنند.

۱۵- نسبت به شناختن دانش‌آموزان‌شان مشتاقند.

۱۶- فرآیند یادگیری را ساده می‌کنند و از پیچیده جلوه دادن موضوعات پرهیز می‌کنند.

۱۷- کلاس را کنترل نمی‌کنند، اداره می‌کنند.

۱۸- به جای امر و نهی، ترغیب و تشویق می‌کنند.

۱۹- به نمره اکتفا نمی‌کنند؛ کیفیت را هم می‌سنجند.

۲۰- به دست‌آوردها و موفقیت‌های دانش‌آموزان‌شان افتخار می‌کنند.

۲۱- سرافرازی و افتخارشان را بیان می‌کنند.

۲۲- به جای اندازه‌گیری میزان موفقیت بچه‌ها، آن‌ها را به خاطر تلاش و پیشرفت‌شان تحسین می‌کنند.

۲۳- تدریس را نه به خاطر حقوق ماهانه که به خاطر ایجاد تغییراتی هرچند کوچک در دنیای پیرامون‌شان دوست دارند.

۲۴- فرصت به اشتراک‌گذاری تجربه‌ها و دانسته‌ها را برای دانش‌آموزان مهیا می‌کنند.

۲۵- به جای اینکه «بالای سر» بچه‌ها باشند، کنارشان هستند.

۲۶- موضوع درسی را به زندگی روزمره پیوند می‌دهند.

۲۷- از هر فرصتی برای افزایش اعتماد به نفس شاگردان استفاده می‌کنند.

۲۸- فراموش نمی‌کنند که رویکردها و روش‌های آموزشی در حال تغییرند و همیشه روشی تازه برای بهبود فضای کلاس وجود دارد.

۲۹- به همه دانش‌آموزان به یک اندازه توجه می‌کنند.

۳۰- تفاوت‌های دانش‌آموزان را به رسمیت می‌شناسند. 

۳۱- برای حل مشکلات کلاس از دانش‌آموزان کمک می‌گیرند.

۳۲- بیش از آنکه نگران وفاداری به کتاب درسی باشند، به دنبال پرورش ذهن دانش‌آموزان هستند.

۳۳- از اینکه در معرض نقد بچه‌ها باشند نمی‌ترسند.

۳۴- از تحقیر و تنبیه و خطاکار جلوه دادن بچه‌ها گریزانند.