تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۳۹۶
مدت مطالعه: حدود ۴ دقیقه
آموزش مسائل مربوط به جنس و جنسیت باید از چه سنی شروع شود؟ با چه زبان و ادبیاتی باید با کودک درباره‌ی حفاظت از حریم بدنش صحبت کرد؟ کودک برای حفاظت از خودش به چه مهارت‌هایی نیاز دارد؟ چه‌طور و در چه فضایی می‌توان گفت‌وگویی با کودک ترتیب داد که به ترس و واهمه از محیط و اطرافیانش منجر نشود و او را به دیگران بدبین نکند؟ در این مطلب کوتاه تلاش کرده‌ایم به این سؤال‌ها پاسخ دهیم.
از دو سالگی شروع کنید
کشف و شناسایی آگاهانه‌ی محیط و پدیده‌ها از دو سالگی آغاز می‌شود و کودکان بسیار بیش از آن‌چه بزرگسالان تصور می‌کنند یاد می‌گیرند و به خاطر می‌سپارند. در حمام یا حین بازی اعضای بدن‌شان را نام ببرید و بگویید برخی از آن‌ها عضو خصوصی‌اند و فقط پدر و مادرشان می‌توانند برای تمیز کردن بدن‌شان آن اعضا را لمس کنند. حتی در این‌صورت هم اگر چیزی ناراحت‌شان کرد حتماً باید بگویند.
مهارت «نه» گفتن را تقویت کنید
«بزرگترها داناتر هستند و باید به حرف بزرگترها گوش بدهی» این جمله‌ی مرسوم و البته خطرناک را با جملاتی از این دست جایگزین کنید: «هر وقت چیزی را دوست نداشتی و چیزی ناراحتت می‌کرد، بگو نه. رد کردن درخواست دیگران هیچ عیبی ندارد». حساب بردن بچه‌ها از بزرگترها طبیعی است و این شما هستید که باید اجازه‌ی «نه» گفتن را صادر کنید.
بدن تو متعلق به خودت است
به بچه‌ها یاد بدهید بدن هر کس متعلق به او است و هیچ‌کس حق ندارد بدن دیگری را بدون اجازه لمس یا نگاه کند؛ حتی اگر بزرگتر باشد. در میهمانی‌ها کودکان را به بوسیدن یا بغل کردن دیگران مجبور نکنید. به کودک‌تان یاد بدهید وقتی دیگران می‌خواهند به اصرار و خلاف میلش او را ببوسند می‌تواند محترمانه بگوید «نه». اجازه دهید در عمل تجربه کند که در بوسیدن و لمس دیگران حق انتخاب دارد.
رازهای ناخوشاید را به من بگو
متجاوزان و آزاردهندگان کودکان معمولاً به آن‌ها می‌گویند آن‌چه اتفاق افتاد یک راز است و باید پنهان بماند. بنابراین آموزش این نکته به کودکان اهمیت دارد که رازهایشان را فقط می‌توانند با پدر و مادرشان در میان بگذارند. به آن‌ها بگویید نباید به کسی که از او می‌خواهد چیزی را از پدر و مادرش پنهان کند، اعتماد کند.
من تو را باور می‌کنم
اغلب آزاردهندگان کودکان به آن‌ها می‌گویند اگر کسی از اتفاق باخبر شود، باور نمی‌کند و دیگر دوستش نخواهند داشت. به کودکان اطمینان دهید که حرف‌هایش را باور می‌کنید و تحت هر شرایطی دوستش دارید و از او مراقبت می‌کنید. یک عادت معمول در کودکان این است که خودشان را مسئول اتفاق‌های ناخوشایند اطراف‌شان می‌دانند حتی اگر هیچ نقشی در آن نداشته باشند. به آن‌ها اطمینان دهید اگر کسی بدن او را لمس کند یا هر رفتار ناخوشایند دیگری با او بکند، بی هیچ ترس و واهمه‌ای باید موضوع را با شما در میان بگذارد.
تکرار کنید
بچه‌ها زود فراموش می‌کنند، پس یک‌بار گفتن فایده ندارد. بدون القای احساس ناامنی به کودک نسبت به اطرافیان و محیط پیرامونش، آگاهی‌بخشی درباره‌ی اعضای خصوصی بدن را در قالب داستان، بازی و گفت‌وگوهای روزمره با او مرور کنید.